Wkrętaki dynamometryczne możemy podzielić na podstawie ich konstrukcji na dwie grupy: 1. klucze dynamometryczne z regulowanym momentem obrotowym 2. klucze dynamometryczne ze stałym momentem obrotowym
1. Wkrętaki dynamometryczne z regulowanym momentem obrotowym
Wkrętaki z regulowanym momentem obrotowym są wyposażone w mechanizm, który można regulować w zależności od potrzeb. Zakres ustawień, taki jak 0,1 do 0,6 Nm lub 2,0 do 7,0 Nm, jest oznaczony na rękojeści. Oznacza to, że możemy ustawić wartości pośrednie w danym zakresie i na nich pracować.
Na każdym wkrętaku musimy znać nazwę producenta, możliwy zakres pracy oraz wskazany kierunek obrotu.
Wkrętaki dynamiczne mogą służyć do dokręcania połączeń przy użyciu określonej siły. Nie należy ich używać do odkręcania wkręconych śrub. Zazwyczaj wyposażone są w ogranicznik bezpieczeństwa, który chroni mechanizm przed wyjęciem. Możemy uszkodzić mechanizm naszej wkrętarki, jeśli będziemy próbowali odkręcać połączenia nie znając siły, z jaką były one dokręcane. Zmieni to również charakterystykę kolejnych wskazań.
Kalibracja wagi określi, czy można ustawić konkretne wartości. Przykładowo wkrętak dynamometryczny na dynamometryczne.pl może być ustawiony w przyrostach co 0,02 Nm dla wartości od 0,1 do 6,0 Nm, natomiast wkrętak z zakresu od 2,0 do 7,0 Nm może ustawiać wartości w przyrostach co 0,25 Nm. Tylko takie wartości mogą zagwarantować poprawność działania. Wybierając wkrętak dynamometryczny, który posiada mechaniczne ustawienie, należy zwrócić uwagę nie tylko na jego zakres roboczy, ale również na podziałkę skali. Zdarza się, że wartość, której potrzebujemy do pracy, może nie być możliwa do ustawienia w danym urządzeniu.
Śrubokręty posiadają specjalny śrubokręt wielokątny, który jest wyposażony w uchwyt dynamometryczny. Wkłada się go do gniazda. Następnie obracamy w lewo lub w prawo, aby zwiększyć lub zmniejszyć napięcie sprężyny. Powoduje to uruchomienie mechanizmu przy wymaganej wartości siły. Operator jest powiadamiany przez podwójne kliknięcia i wibracje na swojej rękojeści.
Pozwala to na ustawienie dowolnej wartości w określonym zakresie roboczym z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. Za pomocą śrubokręta można również zmieniać jednostki siły pomiędzy Nm i lbs, co znacznie ułatwia pracę i ją przyspiesza. Zlicza on również liczbę spustów i informuje o konieczności kalibracji.
2. Wkrętaki dynamometryczne ze stałym momentem roboczym
Do drugiej grupy należą wkrętaki dynamometryczne, które posiadają stały moment roboczy. To rozwiązanie najczęściej stosowane jest w pracach przemysłowych, gdzie wielokrotnie dokręcamy połączenia z tą samą siłą. Ustawiona wartość wkrętaka jest niedostępna dla operatora siedzącego przy biurku. Może on mieć wiele połączeń, które wymagają różnych sił dokręcania. Pozwala mu to na wyeliminowanie błędów i przyspiesza pracę.
Jak widać, narzędzie wskazuje tylko jedną wartość. W tym przypadku jest to 2 Nm. Wkręcamy śrubę aż do osiągnięcia wartości 2 Nm. Wtedy postępujemy jak ze zwykłym śrubokrętem. Po jego osiągnięciu mechanizm odsprzęga się i wysyłany jest podwójny sygnał do operatora. Sygnalizuje on osiągnięty moment obrotowy, a także maksymalną siłę. Połączenie jest zamocowane pewnie i bezpiecznie.
3. Dokładność wskazań
W pracy danej serii, jak i pojedynczych wkrętarek dynamicznych zawsze występuje jakiś błąd. Dlatego wskazania są nie tylko dokładne, ale również podają zakres pracy. Można je ponownie podzielić na dwie grupy:
- - Wskazania w granicach +/- 6%.
- - Wskazania w zakresie +/- 10%
Narzędzia te mogą różnić się precyzją wykonania, co ma znaczący wpływ na cenę. Nie musimy być dokładni w każdym punkcie. Czasem wystarczy nam wskazanie, powtarzalna siła, która chroni np. plastikowe elementy przed zbyt mocnym dokręceniem. Wkrętaki, które mają zakres błędu +/- 10% mogą być stosowane w wielu miejscach, gdzie zbyt duża precyzja nie jest konieczna. Innym przykładem braku możliwości uzyskania wskazań +/- 6 procent jest występowanie bardzo małych sił. Przykładem byłby śrubokręt o zakresie od 0,1 do 0,6 Nm i tolerancji +/- 10%. Taki precyzyjny mechanizm byłby drogi i miałby znikomy wpływ na odczyt skali.
4. Kup odpowiedni śrubokręt
Zanim kupisz klucz dynamometryczny, zastanów się, do jakich prac będziesz go używać. Może się okazać, że nie będziemy w stanie dokładnie zmierzyć całego zakresu pracy wkrętaka lub wszystkich wartości, które jest on w stanie zmieścić. Możliwości techniczne dotyczące zakresu pracy i skalowania jednostek są bardzo ograniczone, zwłaszcza w przypadku narzędzia o wysokiej precyzji. Pamiętaj, że wkrętaki o stałym momencie obrotowym mogą być dostosowane do Twoich potrzeb.
Taki jest podział ze względu na budowę i dokładność wskazań odczytu wkrętaków dynamometrycznych. W kolejnej części omówione zostanie zastosowanie i charakterystyka wykonywanej pracy.
